Konferencja - Tuwim ProgramZapisz się

Publikacje

Poznaj Słonia Trąbalskiego, czyli twórczość dla dzieci Juliana Tuwima

Julian Tuwim to jeden z najbardziej znanych poetów dwudziestolecia międzywojennego. Współzałożyciel kabaretu literackiego „Pod Picadorem” i słynnej grupy poetyckiej „Skamander”. Tłumacz poezji rosyjskiej, niemieckiej, francuskiej oraz łaciny. Podpisywał się ponad czterdziestoma pseudonimami artystycznymi. Blisko związany z „Wiadomościami Literackimi”, choć jego twórczość można znaleźć na łamach wielu innych pism. Te informacje są dla Was nowością? Nic dziwnego – Tuwim jest najbardziej znany ze swej znakomitej twórczości dla najmłodszych.

 

Towarzysz dzieciństwa
Większość z nas niemal automatycznie kojarzy nazwisko Tuwima z wesołymi i błyskotliwymi wierszykami, rymowanymi opowiastkami i dowcipnym językiem. Pamiętamy jego utwory z naszego własnego dzieciństwa i z przyjemnością czytamy je naszym dzieciom. Najmłodsi czytelnicy zachwycają się mistrzowsko opisaną „Lokomotywą” czy spadającym z pieca „Abecadłem”. Postacie pogodnego Murzynka Bambo, samodzielnej Zosi Samosi czy mającego kłopoty z pamięcią Słonia Trąbalskiego są niezmiennie od wielu pokoleń bardzo lubiane.

 

Cenny morał
Warto czytać Tuwima dzieciom, ponieważ wiele z jego utworów zawiera ukryte przesłanie, które kształtuje spojrzenie na świat naszych pociech. Zabawnie i bardzo lekko przedstawiane fragmenty rzeczywistości najczęściej kończą się, dającym do myślenia, morałem. Na przykład „Okulary” ze słynnym panem Hilarym uczą nas, że w sytuacji problemowej zachowanie spokoju jest znacznie lepsze od działania w panice. Z kolei „Rzepka” udowadnia, że nie należy się poddawać, warto prosić o pomoc innych i samemu pomagać. Tuwim unika jednak nudnego moralizowania wprost, ukrywa wnioski za zabawną historią i pozwala dziecku samemu do nich dotrzeć.

 

Nie tylko morał
Oczywiście mądre przesłanie to nie jedyny walor dziecięcych wierszy Tuwima. Dzięki temu, że są żywe, wesołe, rytmiczne, bogate w chwytliwe rymy, dzieci chętnie ich słuchają, a później same do nich sięgają. Poza tym uczą nas zrozumienia wobec innych. Zapominalski Słoń Trąbalski i roztargniony pan Hilary i tak wzbudzają naszą sympatię. Poeta wyśmiewa się z niektórych cech i zachowań ludzkich, ale robi to łagodnie i pobłażliwie. Najmłodsi czytelnicy uczą się, że nie można kogoś przekreślać tylko dlatego, że pod jakimś względem nam nie odpowiada. Tuwim w prosty i niezwykle przystępny sposób pokazuje, jak złożona jest natura ludzka.

 

Nie tylko dla dzieci
Co ciekawe, dziecięce wiersze Tuwima potrafią zachwycić nie tylko dzieci. Również dorośli, a wśród nich prawdziwi znawcy literatury, znajdą w nich coś dla siebie! Poeta bardzo często w zachwycający sposób najzwyczajniej bawi się językiem. Wystarczy spojrzeć choćby na wiersz zatytułowany „Figielek”, w którym „baran się rozindyczył, a indyk zbaraniał”. Lubi stosować wymyślne zwroty i naśladować odgłosy przyrody. Z kolei „Lokomotywa” to prawdziwy, mistrzowsko skonstruowany majstersztyk! Warstwę podstawową utworu stanowi bogata instrumentacja, wzbogacona o liczne aliteracje. Tuwim skutecznie udowadnia, że już sama struktura brzmieniowa może zachwycić odbiorcę.

 

Zasługi Tuwima
Wkład łódzkiego poety w rozwój literatury dziecięcej nie ogranicza się jedynie do napisania własnych znakomitych utworów. Warto wiedzieć, że w czasach Tuwima wiersze dla dzieci były drukowane w osobnych książeczkach albo w specjalnych pisemkach. Dlatego też wydrukowanie przez Tuwima jego wierszy dziecięcych w czołowym tygodniu literackim „Wiadomości Literackie” było zdarzeniem szokującym i niesłychanym. Po raz pierwszy utwór zwrócony do dziecięcego odbiorcy otrzymał oficjalny status poezji, zdobył dorosłych czytelników i stał się równouprawnionym gatunkiem literackim.

 

Sięgajmy po Tuwima!
Być może taki apel nie jest szczególnie potrzebny, gdyż Tuwim jest obecny w życiu większości z nas. Co ciekawe, często nawet sami o tym nie wiemy. Jest on bowiem autorem wielu sformułowań, które weszły do potocznego języka i powszechnej świadomości kulturowej. Warto tu wymienić słynne „Miłość ci wszystko wybaczy” czy „Żyj tak, aby twoim znajomym zrobiło się nudno, gdy umrzesz”. Tuwim jest towarzyszem nie tylko naszego dzieciństwa, ale także naszego dorosłego życia. Sprawmy, aby i nasze dzieci wiedziały, kim jest Murzynek Bambo czy Dyzio Marzyciel. Wprowadźmy je w świat Tuwima!
 

Publikacje – pozostałe:

  • Pretekst literacki

    Co to jest pretekst literacki? To praca przez zabawę na podstawie tekstu literackiego. Niech ulubiony tekst stanie się pretekstem do odkrywania i kształtowania zdolności i wrażliwości artystycznej.

    więcej
fundacja Czas Dzieci
© Fundacja Czas Dzieci 2024